Với những phân tích sâu sắc ở phần 1, District 9 được ghi nhận là một tác phẩm đáng xem của điện ảnh Mỹ. Trong phần 2, bài viết nói nhiều hơn về những nhận định cá biệt rất thành công, và kể câu chuyện vô cùng thương tâm của một con người người đời ruồng bỏ, chua xót, nức nở và cả ngậm ngùi khi đặt lên bàn cân so sánh hai chữ Tình người…
Những gì District 9 phản ánh, không đơn giản chỉ là câu chuyện về những người ngoài hành tinh trong hoàn cảnh ở nhờ tạm bợ hay là nạn nhân của nạn phân biệt chủng tộc, mà đó còn là câu chuyện về một người đàn ông bất hạnh – Wikus Van De Merwe. Wikus là một người bình thường bị đặt vào một tình huống bất thường và anh đã phải chiến đấu để tồn tại. Từ đó, anh đã nhận ra và đối mặt với cách con người đối xử với nhau, để so sánh với cách đối xử của những chủng loài khác họ.
Wikus vốn là một người đàn ông bình thường, có ước mơ được thăng chức và làm một việc gì đó lớn lao. Như bao người khác, anh cũng mơ ước được sống hạnh phúc bên người vợ thân yêu của mình. Anh làm việc cho MNU với lòng say mê, sự nhiệt tình, sẵn sàng hy sinh vì tổ chức. Nhưng những gì Wikus nhận lại được, chỉ là sự phản bội của tổ chức, sự dửng dưng của mọi người đối với anh. Wikus tự hào và được tôn trọng bao nhiêu khi nhận nhiệm vụ làm đặc phái viên đàm phán với “bọn tôm” thì anh lại bị thất bại và tủi nhục bấy nhiêu khi anh dần biến thành dạng hình như người ngoài hành tinh xấu xí. Anh trở thành miếng mồi béo bở cho tổ chức MNU trong quá trình nghiên cứu gen. MNU thẳng tay lôi cổ Wikus vào phòng thí nghiệm, tiến hành mổ xẻ nghiên cứu trên chính cơ thể đồng nghiệp, cấp dưới của mình. Giờ đây MNU không coi anh là nhân viên của họ, càng không coi anh là một con người. Wikus trở thành một loài biến thể đầy thú vị nhưng cũng vô cùng gớm ghiếc với họ. Những hy sinh mà Wikus làm cho MNU bay theo mây gió. MNU không có thời giờ nghĩ cho anh, họ chỉ quan tâm tới thành quả khoa học và lợi nhuận của mình. Sau cùng, trốn chạy là phương án duy nhất có thể cứu mạng sống cho Wikus.
Trong khi Wikus phải chịu sự phỉ báng của người thân, bạn bè và đồng nghiệp, rất lạ kỳ, anh nhận được sự đồng cảm của người ngoài hành tinh, họ thấy thương tâm cho số phận một con người…. Sau những trốn chạy, Wikus cuối cùng nhận ra con đường mình phải đi và tự đấu tranh cho mạng sống của chính mình. Hình ảnh cuối phim, khi Wikus chịu sự truy sát bởi một tay súng man rợ của MNU sắp kết liễu đời anh, anh đã được những người ngoài hành tinh cứu sống. Chính lúc này, người ngoài hành tinh ở quận 9 đã chấp nhận Wikus là đồng loại của mình vì anh cũng có một cánh tay như họ. Tình yêu thương của con người và “người tôm” ở đây bị đem lên bàn cân so sánh. Và một lần nữa con người trở thành hình ảnh thậm tệ trong phim. Cao hơn, là một lý tưởng mới, khi Wikus làm những việc tốt đẹp cho người ngoài hành tinh, anh cũng tự biến mình từ một kẻ xấu xa thuộc tổ chức MNU thành một con người tốt để thật bất ngờ, thông điệp của tác phẩm lại đơn giản chỉ là hãy sống cho nhân bản, không phải vì bạn là một con người mà bạn là một thực thể của xã hội nên rất cần lòng nhân ái.
Có thể nói, District 9 là một bộ phim giàu tính nghệ thuật và sáng tạo. Mặc dù ra rạp với tư cách là một bộ phim mang tính giải trí nhưng người ta không thể không chấp nhận những đột phá về mặt nghệ thuật của bộ phim này. Tạo hình nhân vật người ngoài hành tinh trong phim là một trong những điểm thành công nhất của phim, bên cạnh đó người ta còn rất ấn tượng với Disict 9bởi cách đạo diễn Neill sử dụng các cuộc phỏng vấn nhiều nhà khoa học, người dân, các đoạn phim tài liệu của tập đoàn truyền thông Nam Phi, Reuters hay CNN… Điều này tạo cho người xem cảm giác rằng các sự kiện trong phim đã xảy ra ngoài thực tế và câu chuyện thê thảm của Wikus như một sự việc đã tồn tại không thể chối cãi được. Cách làm phim theo phong cách tài liệu kết hợp phong cách phim truyện khiến District 9 biến mình thành một bộ phim giải trí mang đậm chất nghệ thuật tài ba.
Bên cạnh những thành công về nội dung, cách tháo và gỡ vấn đề, hình ảnh, đặc biệt phần kỹ xảo sử dụng trong phim được xếp vào hàng bậc thầy trong dòng phim giả tưởng. Thêm nữa, kinh phí khiêm tốn cũng là một điểm không thể không thán phục ở bộ phim cực ấn tượng này. Vốn số vốn ít ỏi, chỉ có 30 triệu (ít so với mức tài chính làm phim ở Hollywood) nhưng District 9 không hề thua các bộ phim bom tấn khác khi mang về doanh thu khổng lồ cho nhà sản xuất. Một bộ phim truyện dài đầu tay đầy thành công, Neil Blomkamp đang trở thành một đạo diễn tầm cỡ đáng chú ý ở Hollywood nhờ chính sáng tạo, và hơn cả là sự dũng cảm, táo bạo của mình.
Xem phim, có thể thấy đây là lần đầu tiên một bộ phim khai thác về nhân vật người ngoài hành tinh có sự trái ngược hẳn so với các phim trước đó. Nếu các phim khai thác về hình ảnh người ngoài tinh mấy năm trước, thường miêu tả người hành tinh thường là kẻ gớm ghiếc, man rợ và là đối tượng gây nguy hiểm cho loài người Trái Đất. Thì ở Distrct 9 lại khác, thân phận người ngoài hành tinh ở đây nhỏ bé và yếu đuối. Họ là những kẻ trốn chạy và luôn chịu sự chi phối của con người. Họ luôn ở tình trạng gặp nguy hiểm, báo động khẩn nhưng vẫn bế tắc. Thêm nữa, người ngoài hành tinh trong phim này cũng không có tạo hình đặc biệt, lại càng không đẹp để có thể giúp người xem liên tưởng đến những anh hùng hay siêu nhân ở những phim giả tưởng. Khán giả đã thấy rằng, người ngoài hành tinh trong Distrct 9 không thể so sánh với người ngoài hành tinh điển trai Clark Kent trong serie phim truyền hình nhiều phần Thị trấn Smallvill hay các nhân vật ngoài hành tinh Max, Michael, Isabel, Tess trong phim truyền hình Roswell. Thậm chí,ngay cả so sánh với người ngoài hành tinh ET trong ET, người ngoài hành tinh thì người ngoài hành tinh trongDistrct 9 cũng không bì nổi. Họ quá xấu xí khiến ban đầu người ta sợ và cảm thấy ghê tởm đến mức không muốn nhìn. Nhưng, có thể nói chính tạo hình đầy tính sáng tạo này đã khiến bộ phim rất hút khán giả, đồng thời tạo nên một điểm nhấn khá ấn tượng cho tác phẩm của đạo diễn Neil. Và, có thể cũng chính từ cảm giác sáng tạo của mình sẽ hút người xem, bắt đầu từ lúc này đạo diễn đã thỏa sức sáng tạo ý đồ của mình, tạo nên một District 9 đầy lôi cuốn.
Wikus vốn là một người đàn ông bình thường, có ước mơ được thăng chức và làm một việc gì đó lớn lao. Như bao người khác, anh cũng mơ ước được sống hạnh phúc bên người vợ thân yêu của mình. Anh làm việc cho MNU với lòng say mê, sự nhiệt tình, sẵn sàng hy sinh vì tổ chức. Nhưng những gì Wikus nhận lại được, chỉ là sự phản bội của tổ chức, sự dửng dưng của mọi người đối với anh. Wikus tự hào và được tôn trọng bao nhiêu khi nhận nhiệm vụ làm đặc phái viên đàm phán với “bọn tôm” thì anh lại bị thất bại và tủi nhục bấy nhiêu khi anh dần biến thành dạng hình như người ngoài hành tinh xấu xí. Anh trở thành miếng mồi béo bở cho tổ chức MNU trong quá trình nghiên cứu gen. MNU thẳng tay lôi cổ Wikus vào phòng thí nghiệm, tiến hành mổ xẻ nghiên cứu trên chính cơ thể đồng nghiệp, cấp dưới của mình. Giờ đây MNU không coi anh là nhân viên của họ, càng không coi anh là một con người. Wikus trở thành một loài biến thể đầy thú vị nhưng cũng vô cùng gớm ghiếc với họ. Những hy sinh mà Wikus làm cho MNU bay theo mây gió. MNU không có thời giờ nghĩ cho anh, họ chỉ quan tâm tới thành quả khoa học và lợi nhuận của mình. Sau cùng, trốn chạy là phương án duy nhất có thể cứu mạng sống cho Wikus.
Trong khi Wikus phải chịu sự phỉ báng của người thân, bạn bè và đồng nghiệp, rất lạ kỳ, anh nhận được sự đồng cảm của người ngoài hành tinh, họ thấy thương tâm cho số phận một con người…. Sau những trốn chạy, Wikus cuối cùng nhận ra con đường mình phải đi và tự đấu tranh cho mạng sống của chính mình. Hình ảnh cuối phim, khi Wikus chịu sự truy sát bởi một tay súng man rợ của MNU sắp kết liễu đời anh, anh đã được những người ngoài hành tinh cứu sống. Chính lúc này, người ngoài hành tinh ở quận 9 đã chấp nhận Wikus là đồng loại của mình vì anh cũng có một cánh tay như họ. Tình yêu thương của con người và “người tôm” ở đây bị đem lên bàn cân so sánh. Và một lần nữa con người trở thành hình ảnh thậm tệ trong phim. Cao hơn, là một lý tưởng mới, khi Wikus làm những việc tốt đẹp cho người ngoài hành tinh, anh cũng tự biến mình từ một kẻ xấu xa thuộc tổ chức MNU thành một con người tốt để thật bất ngờ, thông điệp của tác phẩm lại đơn giản chỉ là hãy sống cho nhân bản, không phải vì bạn là một con người mà bạn là một thực thể của xã hội nên rất cần lòng nhân ái.
Bên cạnh những thành công về nội dung, cách tháo và gỡ vấn đề, hình ảnh, đặc biệt phần kỹ xảo sử dụng trong phim được xếp vào hàng bậc thầy trong dòng phim giả tưởng. Thêm nữa, kinh phí khiêm tốn cũng là một điểm không thể không thán phục ở bộ phim cực ấn tượng này. Vốn số vốn ít ỏi, chỉ có 30 triệu (ít so với mức tài chính làm phim ở Hollywood) nhưng District 9 không hề thua các bộ phim bom tấn khác khi mang về doanh thu khổng lồ cho nhà sản xuất. Một bộ phim truyện dài đầu tay đầy thành công, Neil Blomkamp đang trở thành một đạo diễn tầm cỡ đáng chú ý ở Hollywood nhờ chính sáng tạo, và hơn cả là sự dũng cảm, táo bạo của mình.
Lê Trương Công