“Những ổ nhóm tội phạm đang bị triệt phá từ trứng nước"
Vì sao hiện nay một bộphận giới trẻ Hải Phòng hứng thú với lẽ sống tội lỗi và chạy theo nhữngthang “giá trị đen”? Và chúng ta đang đối mặt với câu chuyện này nhưthế nào?
Thượng tá Dương Tự Trọng - trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an TP Hải Phòng - cho biết:
- Gần đây ở Hải Phòng xuấthiện một số vụ án gây rối trật tự công cộng, đánh người gây thươngtích, giết người... do các đối tượng là thanh thiếu niên tổ chức thànhcác ổ nhóm và xung đột với nhau. Các đối tượng thường tham gia gây ánvới số lượng rất đông, sử dụng các loại hung khí nguy hiểm, hành viphạm tội tàn bạo, côn đồ. Chúng tôi gọi loại tội phạm này là côn đồhung hãn.
Đặc thù của chúng là các đốitượng thường rất trẻ, độ tuổi trung bình trên dưới 20, không ít các đốitượng là trẻ vị thành niên. Những kẻ chủ mưu, cầm đầu khác với trướcđây ở chỗ chúng cũng rất ít tuổi, không phải là những tên tội phạm vàotù ra tội, cướp bóc chuyên nghiệp... tóm lại không nổi tiếng giang hồ.
Các đối tượng này cơ bản lànhận thức rất kém và chúng chỉ có thể phạm tội khi có đông đồng bọn.Điều đáng nói là tuy nhân thân không quá xấu nhưng chúng lại luôn sẵnsàng phạm trọng tội chỉ vì những lý do hết sức đơn giản. Động cơ phạmtội của chúng thường là tâm lý đua đòi, thể hiện cá tính, chơi trội, sĩdiện.
+ Ông có cho rằng từ saunhững tên trùm tội phạm có tổ chức như Cu Nên, Lâm “già” và đặc biệt làDung “hà” bị xóa sổ, Hải Phòng không còn những tên cầm đầu nên các ổnhóm tội phạm hình thành và tranh giành quyền lực bằng những hành vicôn đồ hung hãn?
- Với những nỗ lực khôngngừng của lực lượng công an các cấp ở Hải Phòng cũng như sự phối kếthợp với công an cả nước trong phong trào truy quét tội phạm có tổ chức,đến nay có thể khẳng định Hải Phòng không còn tổ chức tội phạm nào hoạtđộng theo kiểu xã hội đen. Những tên trùm sỏ gây nhiều tội ác, khiến dưluận bất bình như Cu Nên, Lâm “già”, Minh “sứt”, Dũng “Bắc Cạn”, Dung“hà”... đều đã bị quét sạch.
Xã hội chúng ta không ngừngphát triển và điều đó không tránh khỏi những tiêu cực, giới tội phạmcũng ký sinh và nảy nở, biến thái theo. Tội phạm xã hội không bao giờmất một cách triệt để. Và vì vậy một tên trùm sỏ không còn không cónghĩa là địa phương đó sẽ không bao giờ có tội phạm hình sự nữa. ViệcDung “hà” chết không phải là lý do quan trọng khiến bọn côn đồ hung hãnhoành hành.
+ Thưa ông, việc bọn tội phạmhình thành các ổ nhóm lớn, hoạt động bất chấp pháp luật, hành xử côn đồtàn bạo giống như mô hình các băng nhóm xã hội đen trên phim ảnh nướcngoài, có thể gọi đó là bọn xã hội đen VN?
- Đây không phải là tội phạmxã hội đen hay theo kiểu xã hội đen. Vì căn cứ theo các tiêu chí phânloại tội phạm thì băng nhóm tội phạm phải hoạt động vì mục đích kinhtế, có quan hệ với giới chức chính quyền, doanh nghiệp và chúng gây ánvới những ai cản trở công việc làm ăn của chúng.
Hiện nay các ổ nhóm côn đồhung hãn ở Hải Phòng cơ bản là những thanh thiếu niên rất trẻ. Chúngkhông tham gia làm ăn, buôn bán, vận tải, làm luật... tóm lại không vìkinh tế. Chúng không xây dựng quan hệ hay dựa vào thế lực của những cánbộ chính quyền biến chất và không xung đột với ai, ngoài những băngnhóm đối thủ. Động cơ phạm tội thường vì sĩ diện, ganh đua và đạt sởthích tội lỗi.
+ ở góc độ phòng chống tội phạm, ông đánh giá gì về hiện tượng đó?
- Trong một xã hội khôngngừng phát triển như xã hội ta thì mỗi người, mỗi ngành đều phải xácđịnh cũng không ngừng phải đối mặt với những nhiệm vụ mới cùng nhữngthách thức, cam go mới và với chúng tôi là cả nguy hiểm mới. Với hiệntượng cụ thể này, chúng tôi xác định đó là loại tội phạm mới.
Nó ra đời bởi tính tất yếutrong sự phát triển của nền kinh tế thị trường cộng với một số đặc thùđịa phương. Loại tội phạm này không gây nguy hiểm đến những người dânbình thường, không lũng đoạn, tha hóa cán bộ chính quyền, không vì mụcđích kinh tế. Tính nguy hiểm của nó nằm ở chỗ: coi thường pháp luật,ngang nhiên, mất nhân tính; cổ vũ cho những lối sống tội lỗi, ma quáicủa một bộ phận thanh thiếu niên và gây hoang mang dư luận...
+ Ông cho rằng loại tội phạm côn đồ hung hãn có nguyên nhân từ đặc thù địa phương?
- Không chỉ loại tội phạm nàymà TP Hải Phòng từ xưa đã xuất hiện những tên tướng cướp, các băng nhómtội phạm khét tiếng nguy hiểm. Tôi cho rằng với bản tính người vùngbiển cương trực, năng động, ít chịu khuất phục; cộng với đặc thù có hệthống cảng biển lớn lâu đời; gần biên giới; là một đô thị có lịch sửkinh tế, giao thương, du lịch sầm uất... nên nhiều mặt kinh tế, văn hóaxã hội và con người của Hải Phòng cũng thuận lợi cho phát triển.
Tuy nhiên, như đã nói ở trên, một xã hội phồn thịnh luôn có một xã hội bóng tối ký sinh tương ứng.
+ Theo ông, tội phạm côn đồ hung hãn nảy sinh bởi những nguyên nhân cụ thể nào?
- Đây là một chùm những lýdo: sự bất cập trong giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội; củaviệc quản lý văn hóa, cụ thể là phim ảnh, văn hóa phẩm kích động bạolực. Việc quản lý các quán bar, nhà trọ, khách sạn. Nhưng thật ranguyên nhân sâu xa nhất là một bộ phận giới trẻ bị “suy dinh dưỡng nhâncách” khiến họ không rõ ràng phương hướng phấn đấu, không có lý tưởngsống cao đẹp.
Sự tha hóa, xuống cấp của mộtbộ phận đạo đức xã hội và sự thay đổi thang giá trị cuộc sống cộng vớisự tác động của mặt trái từ nền kinh tế thị trường khiến những tiêu cựcđã thấm vào họ khi họ chưa được trang bị sức đề kháng hay kiến thức đểphân biệt rõ ràng.
+ Lực lượng an ninh đã đối mặt với hiện tượng này như thế nào?
- Giống như tất cả các loạitội phạm khác, chúng tôi triệt để áp dụng các biện pháp phòng ngừa,ngăn chặn và xử lý. Tất cả các ổ nhóm từ lúc có dấu hiệu hình thành đãđược theo dõi, điều tra nắm bắt. Khi có thể chúng tôi lập tức triệt phá.
Loại tội phạm này chỉ thật sựcó thể bắt giữ khi chúng hành động (các cuộc ẩu đả chỉ hành động chớpnhoáng) vì bình thường chúng là những thanh thiếu niên không có các dấuhiệu vi phạm pháp luật như bọn buôn lậu, ma túy, mại dâm... Và lựclượng công an các cấp của thành phố phải liên tục nắm sát mọi diễn biếnhoạt động của chúng để giải tỏa ngăn chặn những cuộc đụng độ, ẩu đả.Cao hơn là xóa bỏ toàn ổ nhóm.
Những ổ nhóm này thường có“tuổi thọ” rất ngắn bởi chúng không có thủ đoạn tinh vi, thậm chí rấtphô trương. Mỗi năm chúng tôi triệt phá hàng chục ổ nhóm như vậy. Càngtriệt phá, càng đưa ra công khai thì dư luận càng nhìn thấy nhiều tộiphạm. Nhưng chúng ta cần hiểu rằng điều đó không có nghĩa là xã hộiđang mất an ninh trật tự, mà chúng ta đang kiên quyết, triệt để đấutranh và đấu tranh có kết quả tốt.
Thật ra các vụ trọng án dobọn côn đồ hung hãn gây ra trên địa bàn thành phố luôn có chiều hướnggiảm dần và tỉ lệ các vụ án rất thấp so với nguy cơ. Xét ở góc độ khác,những ổ nhóm này tuy chưa là tội phạm xã hội đen nhưng đó chính là mầmmống của các băng nhóm theo kiểu xã hội đen. Đến nay Hải Phòng khôngcòn các băng nhóm tội phạm hoạt động theo kiểu xã hội đen và vẫn đanglà mảnh đất vô cùng khó dung nạp chúng.
+ Thưa ông, như vậy là những vụ án đâm chém, bắn giết tập thể ở Hải Phòng sẽ ngày một giảm và tiến tới bị quét sạch?
- Như tôi đã nói: tội phạmluôn ký sinh trong xã hội. Nhiệm vụ của người giữ gìn an ninh trật tựthật ra chỉ là chống phá chúng ở phần ngọn. Nếu xét đến phần gốc củaloại tội phạm côn đồ hung hãn thì chúng ta phải chữa trị từ căn nguyên.Đó là bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, tạo môi trường đời sống tinh thần;quản lý hiệu quả các hoạt động văn hóa, dịch vụ...
Và cao hơn nữa: nếu như ngườitrẻ hay học đòi, bắt chước thì chúng ta cần xây dựng một xã hội có thậtnhiều điều tốt để họ bắt chước. Riêng với chức năng, nhiệm vụ của mìnhchúng tôi đã và đang hành động cũng như rất tin tưởng vào những nỗ lựccủa mình.
Via Haiphong
Vì sao hiện nay một bộphận giới trẻ Hải Phòng hứng thú với lẽ sống tội lỗi và chạy theo nhữngthang “giá trị đen”? Và chúng ta đang đối mặt với câu chuyện này nhưthế nào?
Thượng tá Dương Tự Trọng - trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an TP Hải Phòng - cho biết:
- Gần đây ở Hải Phòng xuấthiện một số vụ án gây rối trật tự công cộng, đánh người gây thươngtích, giết người... do các đối tượng là thanh thiếu niên tổ chức thànhcác ổ nhóm và xung đột với nhau. Các đối tượng thường tham gia gây ánvới số lượng rất đông, sử dụng các loại hung khí nguy hiểm, hành viphạm tội tàn bạo, côn đồ. Chúng tôi gọi loại tội phạm này là côn đồhung hãn.
Đặc thù của chúng là các đốitượng thường rất trẻ, độ tuổi trung bình trên dưới 20, không ít các đốitượng là trẻ vị thành niên. Những kẻ chủ mưu, cầm đầu khác với trướcđây ở chỗ chúng cũng rất ít tuổi, không phải là những tên tội phạm vàotù ra tội, cướp bóc chuyên nghiệp... tóm lại không nổi tiếng giang hồ.
Các đối tượng này cơ bản lànhận thức rất kém và chúng chỉ có thể phạm tội khi có đông đồng bọn.Điều đáng nói là tuy nhân thân không quá xấu nhưng chúng lại luôn sẵnsàng phạm trọng tội chỉ vì những lý do hết sức đơn giản. Động cơ phạmtội của chúng thường là tâm lý đua đòi, thể hiện cá tính, chơi trội, sĩdiện.
+ Ông có cho rằng từ saunhững tên trùm tội phạm có tổ chức như Cu Nên, Lâm “già” và đặc biệt làDung “hà” bị xóa sổ, Hải Phòng không còn những tên cầm đầu nên các ổnhóm tội phạm hình thành và tranh giành quyền lực bằng những hành vicôn đồ hung hãn?
- Với những nỗ lực khôngngừng của lực lượng công an các cấp ở Hải Phòng cũng như sự phối kếthợp với công an cả nước trong phong trào truy quét tội phạm có tổ chức,đến nay có thể khẳng định Hải Phòng không còn tổ chức tội phạm nào hoạtđộng theo kiểu xã hội đen. Những tên trùm sỏ gây nhiều tội ác, khiến dưluận bất bình như Cu Nên, Lâm “già”, Minh “sứt”, Dũng “Bắc Cạn”, Dung“hà”... đều đã bị quét sạch.
Xã hội chúng ta không ngừngphát triển và điều đó không tránh khỏi những tiêu cực, giới tội phạmcũng ký sinh và nảy nở, biến thái theo. Tội phạm xã hội không bao giờmất một cách triệt để. Và vì vậy một tên trùm sỏ không còn không cónghĩa là địa phương đó sẽ không bao giờ có tội phạm hình sự nữa. ViệcDung “hà” chết không phải là lý do quan trọng khiến bọn côn đồ hung hãnhoành hành.
+ Thưa ông, việc bọn tội phạmhình thành các ổ nhóm lớn, hoạt động bất chấp pháp luật, hành xử côn đồtàn bạo giống như mô hình các băng nhóm xã hội đen trên phim ảnh nướcngoài, có thể gọi đó là bọn xã hội đen VN?
- Đây không phải là tội phạmxã hội đen hay theo kiểu xã hội đen. Vì căn cứ theo các tiêu chí phânloại tội phạm thì băng nhóm tội phạm phải hoạt động vì mục đích kinhtế, có quan hệ với giới chức chính quyền, doanh nghiệp và chúng gây ánvới những ai cản trở công việc làm ăn của chúng.
Hiện nay các ổ nhóm côn đồhung hãn ở Hải Phòng cơ bản là những thanh thiếu niên rất trẻ. Chúngkhông tham gia làm ăn, buôn bán, vận tải, làm luật... tóm lại không vìkinh tế. Chúng không xây dựng quan hệ hay dựa vào thế lực của những cánbộ chính quyền biến chất và không xung đột với ai, ngoài những băngnhóm đối thủ. Động cơ phạm tội thường vì sĩ diện, ganh đua và đạt sởthích tội lỗi.
+ ở góc độ phòng chống tội phạm, ông đánh giá gì về hiện tượng đó?
- Trong một xã hội khôngngừng phát triển như xã hội ta thì mỗi người, mỗi ngành đều phải xácđịnh cũng không ngừng phải đối mặt với những nhiệm vụ mới cùng nhữngthách thức, cam go mới và với chúng tôi là cả nguy hiểm mới. Với hiệntượng cụ thể này, chúng tôi xác định đó là loại tội phạm mới.
Nó ra đời bởi tính tất yếutrong sự phát triển của nền kinh tế thị trường cộng với một số đặc thùđịa phương. Loại tội phạm này không gây nguy hiểm đến những người dânbình thường, không lũng đoạn, tha hóa cán bộ chính quyền, không vì mụcđích kinh tế. Tính nguy hiểm của nó nằm ở chỗ: coi thường pháp luật,ngang nhiên, mất nhân tính; cổ vũ cho những lối sống tội lỗi, ma quáicủa một bộ phận thanh thiếu niên và gây hoang mang dư luận...
+ Ông cho rằng loại tội phạm côn đồ hung hãn có nguyên nhân từ đặc thù địa phương?
- Không chỉ loại tội phạm nàymà TP Hải Phòng từ xưa đã xuất hiện những tên tướng cướp, các băng nhómtội phạm khét tiếng nguy hiểm. Tôi cho rằng với bản tính người vùngbiển cương trực, năng động, ít chịu khuất phục; cộng với đặc thù có hệthống cảng biển lớn lâu đời; gần biên giới; là một đô thị có lịch sửkinh tế, giao thương, du lịch sầm uất... nên nhiều mặt kinh tế, văn hóaxã hội và con người của Hải Phòng cũng thuận lợi cho phát triển.
Tuy nhiên, như đã nói ở trên, một xã hội phồn thịnh luôn có một xã hội bóng tối ký sinh tương ứng.
+ Theo ông, tội phạm côn đồ hung hãn nảy sinh bởi những nguyên nhân cụ thể nào?
- Đây là một chùm những lýdo: sự bất cập trong giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội; củaviệc quản lý văn hóa, cụ thể là phim ảnh, văn hóa phẩm kích động bạolực. Việc quản lý các quán bar, nhà trọ, khách sạn. Nhưng thật ranguyên nhân sâu xa nhất là một bộ phận giới trẻ bị “suy dinh dưỡng nhâncách” khiến họ không rõ ràng phương hướng phấn đấu, không có lý tưởngsống cao đẹp.
Sự tha hóa, xuống cấp của mộtbộ phận đạo đức xã hội và sự thay đổi thang giá trị cuộc sống cộng vớisự tác động của mặt trái từ nền kinh tế thị trường khiến những tiêu cựcđã thấm vào họ khi họ chưa được trang bị sức đề kháng hay kiến thức đểphân biệt rõ ràng.
+ Lực lượng an ninh đã đối mặt với hiện tượng này như thế nào?
- Giống như tất cả các loạitội phạm khác, chúng tôi triệt để áp dụng các biện pháp phòng ngừa,ngăn chặn và xử lý. Tất cả các ổ nhóm từ lúc có dấu hiệu hình thành đãđược theo dõi, điều tra nắm bắt. Khi có thể chúng tôi lập tức triệt phá.
Loại tội phạm này chỉ thật sựcó thể bắt giữ khi chúng hành động (các cuộc ẩu đả chỉ hành động chớpnhoáng) vì bình thường chúng là những thanh thiếu niên không có các dấuhiệu vi phạm pháp luật như bọn buôn lậu, ma túy, mại dâm... Và lựclượng công an các cấp của thành phố phải liên tục nắm sát mọi diễn biếnhoạt động của chúng để giải tỏa ngăn chặn những cuộc đụng độ, ẩu đả.Cao hơn là xóa bỏ toàn ổ nhóm.
Những ổ nhóm này thường có“tuổi thọ” rất ngắn bởi chúng không có thủ đoạn tinh vi, thậm chí rấtphô trương. Mỗi năm chúng tôi triệt phá hàng chục ổ nhóm như vậy. Càngtriệt phá, càng đưa ra công khai thì dư luận càng nhìn thấy nhiều tộiphạm. Nhưng chúng ta cần hiểu rằng điều đó không có nghĩa là xã hộiđang mất an ninh trật tự, mà chúng ta đang kiên quyết, triệt để đấutranh và đấu tranh có kết quả tốt.
Thật ra các vụ trọng án dobọn côn đồ hung hãn gây ra trên địa bàn thành phố luôn có chiều hướnggiảm dần và tỉ lệ các vụ án rất thấp so với nguy cơ. Xét ở góc độ khác,những ổ nhóm này tuy chưa là tội phạm xã hội đen nhưng đó chính là mầmmống của các băng nhóm theo kiểu xã hội đen. Đến nay Hải Phòng khôngcòn các băng nhóm tội phạm hoạt động theo kiểu xã hội đen và vẫn đanglà mảnh đất vô cùng khó dung nạp chúng.
+ Thưa ông, như vậy là những vụ án đâm chém, bắn giết tập thể ở Hải Phòng sẽ ngày một giảm và tiến tới bị quét sạch?
- Như tôi đã nói: tội phạmluôn ký sinh trong xã hội. Nhiệm vụ của người giữ gìn an ninh trật tựthật ra chỉ là chống phá chúng ở phần ngọn. Nếu xét đến phần gốc củaloại tội phạm côn đồ hung hãn thì chúng ta phải chữa trị từ căn nguyên.Đó là bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, tạo môi trường đời sống tinh thần;quản lý hiệu quả các hoạt động văn hóa, dịch vụ...
Và cao hơn nữa: nếu như ngườitrẻ hay học đòi, bắt chước thì chúng ta cần xây dựng một xã hội có thậtnhiều điều tốt để họ bắt chước. Riêng với chức năng, nhiệm vụ của mìnhchúng tôi đã và đang hành động cũng như rất tin tưởng vào những nỗ lựccủa mình.
Via Haiphong