Giọng nói hơi gió
Khàn tiếng được xem như sự bất thường về chất lượng của giọng nói, biểu hiện của sự bất thường này là giọng nói có hơi gió, giọng thô ráp, nói khó nghe do tổn thương niệm mạc dây thanh có thể lành tính hay ác tính.
Thanh quản có nhiều chức năng như, khép lại mỗi khi chúng ta nuốt (để thức ăn, chất lỏng không lọt vào trong phổi); tham gia vào chức năng thở - nó giống như một cái cổng đóng, mở để không khí từ ngoài đi vào phổi, từ phổi đi ra ngoài. Do đó, bệnh lý ở thanh quản biểu hiện triệu chứng chính là khàn tiếng, và còn có thể phối hợp với các triệu chứng khác kèm theo như: ho, khó thở, thở rít, khó nuốt, nuốt đau...
Có rất nhiều tổn thương lành tính của niêm mạc dây thanh gây khàn tiếng, trước tiên là những người có nghề nghiệp phải nói nhiều như: buôn bán, giáo viên, ca sĩ... Tiếp theo là những bệnh lý thuộc về viêm nhiễm do siêu vi, vi trùng, khối u lành tính, ác tính, chấn thương, những bệnh nhân sau phẫu thuật có đặt nội khí quản... Ngoài ra, còn nhiều tổn thương ở thanh quản mà chúng ta thường thấy như, u nhú ở thanh quản, gặp nhiều ở trẻ em - lúc đầu chỉ là khàn tiếng nhẹ, nhưng ngày càng tăng dần và xuất hiện khó thở, có khi phải khai thông đường thở, bệnh cũng dễ tái phát sau khi cắt u, có khi phải đến tuổi trưởng thành bệnh mới ổn định; polyp dây thanh do chấn thương lớp nông của niêm mạc và mạch máu nhỏ của dây thanh; hạt dây thanh có đối xứng hai bên dây thanh do nói nhiều; ung thư thanh quản - nam mắc bệnh này nhiều hơn nữ, ở tuổi trung niên trở lên; dị vật thanh quản - hạt trái cây (trẻ em thường bị hóc hạt), mảnh vỏ tôm, răng giả...
Cần lưu ý khi khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần
Khàn tiếng là triệu chứng không đặc hiệu của nhiều bệnh ở thanh quản, do vậy nên lưu ý khi bị khàn tiếng từ 2 tuần trở lên đều phải được nội soi thanh quản.
Điều trị tùy thuộc vào thương tổn và mức độ của bệnh. Nếu nhẹ chỉ cần hạn chế nói, nặng hơn phải dùng thuốc hay phải cần đến phẫu thuật. Hiện tại có 2 phương pháp phẫu thuật cho các bệnh lý lành tính là vi phẫu thanh quản và dùng laser. Việc dùng phương pháp nào phải được bác sĩ quyết định dựa vào từng loại bệnh nhằm phục hồi được cấu trúc bình thường để làm sao có lại được giọng nói tốt nhất hay an toàn đến tính mạng nhất trong trường hợp khối u ác tính.
Chúng ta có thể hạn chế hay phòng ngừa những tổn thương này bằng cách nói nhỏ, nói ít lại khi bắt đầu thấy có thay đổi giọng nói, không dùng các chất kích thích nguy hại như thuốc lá, rượu.
BS Phạm Thanh Sơn - TNO