Theo BS Đỗ Lê Huấn, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, sau mưa lụt rất nhiều bệnh có thể xảy ra như đau mắt đỏ, bệnh ngoài da do nước, các bệnh đường tiêu hóa và do côn trùng truyền... Đặc biệt, nguy hiểm là bệnh virus viêm gan E.
Theo BS Huấn, bệnh đường ruột hay gặp nhất trong và sau mưa, lũ, lụt là bệnh tiêu chảy gây ra do virus. Một trong các loại virus gây tiêu chảy có thể gặp trong mùa mưa, lũ, lụt là Rotavirus. Ở trẻ em, nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy do Rotavirus là rất lớn và khả năng lây lan cũng mạnh, nhất là dùng nước để ăn, uống không hợp vệ sinh sau mưa, lũ, lụt.
Người dân nên có ý thức đề cao vệ sinh an toàn thực phẩm. (Ảnh: Chí Cường) Bên cạnh tiêu chảy do Rotavirus thì người dân có thể mắc các bệnh về đường tiêu hóa do virus viêm gan A, virus viêm gan E cũng cần được quan tâm để phòng, tránh có hiệu quả. Bởi hậu quả bệnh do virus viêm gan A hoặc do virus viêm gan E gây ra lâu dài và rất phức tạp.
Trong và sau mưa, lũ, lụt, nguồn nước ngoài bị nhiễm vi khuẩn, virus còn bị ô nhiễm ký sinh trùng một cách đáng kể, trong đó nhiễm ký sinh trùng amíp (gây bệnh lỵ amíp), các loại giun sán đóng vai trò quan trọng trong việc gây bệnh cho con người.
Bệnh sốt vàng da, chảy máu sau mưa, lũ, lụt do vi khuẩn Leptospira gây ra: Bệnh sốt vàng da chảy máu (xuất huyết) do vi khuẩn Leptospira gây ra có liên quan trực tiếp đến nước tiểu của các loài chuột mang mầm bệnh Leptospira.
Chuột đào thải vi khuẩn này theo nước tiểu ra môi trường và trôi vào dòng nước. Trong và sau mưa, lũ, lụt, nếu con người ngâm mình, chân tay với thời gian lâu trong nước thì rất dễ bị vi khuẩn Leptospira chui qua da và niêm mạc để vào cơ thể.
Virus E gây viêm gan tối cấp
Theo BS Nguyễn Đức Khiên, Phó Trưởng khoa Tiêu hóa, BV Quân đội 108, viêm gan virus E là bệnh lây lan qua thức ăn, nước uống và có liên quan mật thiết với môi trường sống xung quanh, đặc biệt là mùa mưa lũ.
Bệnh viêm gan E có thể gặp ở bất cứ nước nào trên thế giới, nhưng tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là các nước vùng nhiệt đới, đặc biệt là những nước vệ sinh môi trường kém, mưa lũ thường hay xảy ra. Viêm gan virus E không nguy hiểm như viêm gan A và B nhưng sẽ gây chứng viêm gan tối cấp.
Thông thường virus viêm gan E có trong phân, rác, nước thải. Khi mưa lụt làm tràn ngập các vùng đất bẩn có chứa các vi sinh vật gây bệnh, trong đó có virus viêm gan A, E, virus bám vào thức ăn như rau, thực phẩm theo đường ăn uống vào người.
Thời gian ủ bệnh khá dài, từ vài tuần đến vài tháng sau khi virus xâm nhập vào cơ thể. Thời kỳ khởi phát, bệnh nhân sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, đau mỏi toàn thân làm cho người bệnh dễ nhầm tưởng là cảm cúm.
Thời kỳ toàn phát là vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu hoặc trắng như phân cò. Sau đó xuất hiện rối loạn tiêu hóa như đau bụng lâm râm, buồn nôn, chán ăn, có thể bị tiêu chảy.
Tuy tỷ lệ mắc bệnh viêm gan virus E chỉ chiếm dưới 10%, nhưng điều đáng nói là bệnh dễ dàng trở thành ác tính, tỷ lệ tử vong khoảng 0,5 - 4%.
Cũng theo BS Khiên, virus viêm gan E sống rất kém khi ra môi trường bên ngoài, do vậy chỉ cần đun sôi nước trong vòng từ 1 - 2 phút là có khả năng tiêu diệt được.
Cũng giống như bệnh viêm gan A, B, C, D, tỷ lệ bệnh nhân viêm gan E tự khỏi không cần chữa trị bất kỳ một loại thuốc nào chiếm khoảng 90%. Những trường hợp không tự khỏi (chỉ biết qua xét nghiệm chức năng, siêu âm và sinh thiết gan...), cần nghỉ ngơi tuyệt đối, không được uống rượu, bia. Cho đến nay vẫn chưa có loại thuốc nào để tiêu diệt mầm bệnh viêm gan, trong đó có bệnh viêm gan E.
BS Khiên cũng cho biết thêm, Bệnh viêm gan E hiện chưa có vaccine dự phòng. Do vậy cần vệ sinh nơi ở, vệ sinh môi trường đặc biệt là trong và sau mưa lũ; có biện pháp quản lý và xử lý chất thải.
Sau mưa lũ cần tu sửa lại các nhà vệ sinh, không để phân vương vãi, đặc biệt là các huyện miền núi, các vùng triền sông hay có lũ, lụt xảy ra. Xử lý nguồn nước có vai trò đặc biệt quan trọng bởi nguồn nước là ổ chứa vi sinh vật gây bệnh, trong đó có virus viêm gan A và E. Vì vậy, cần định kỳ thau rửa giếng khơi. Các nguồn nước ứ đọng như ao, hồ, cống rãnh cần được khơi thông.
Cần có biện pháp khử khuẩn nguồn nước bằng cloramin B theo sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Không nên rửa rau, thực phẩm ở các sông suối, ao, hồ. Tuyệt đối không ăn rau sống, uống nước chưa đun sôi, kể cả nước đá mà nguồn nước dùng chưa được diệt khuẩn.
Theo Tạp chí Gia đình & Xã hội
Theo BS Huấn, bệnh đường ruột hay gặp nhất trong và sau mưa, lũ, lụt là bệnh tiêu chảy gây ra do virus. Một trong các loại virus gây tiêu chảy có thể gặp trong mùa mưa, lũ, lụt là Rotavirus. Ở trẻ em, nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy do Rotavirus là rất lớn và khả năng lây lan cũng mạnh, nhất là dùng nước để ăn, uống không hợp vệ sinh sau mưa, lũ, lụt.
Trong và sau mưa, lũ, lụt, nguồn nước ngoài bị nhiễm vi khuẩn, virus còn bị ô nhiễm ký sinh trùng một cách đáng kể, trong đó nhiễm ký sinh trùng amíp (gây bệnh lỵ amíp), các loại giun sán đóng vai trò quan trọng trong việc gây bệnh cho con người.
Bệnh sốt vàng da, chảy máu sau mưa, lũ, lụt do vi khuẩn Leptospira gây ra: Bệnh sốt vàng da chảy máu (xuất huyết) do vi khuẩn Leptospira gây ra có liên quan trực tiếp đến nước tiểu của các loài chuột mang mầm bệnh Leptospira.
Chuột đào thải vi khuẩn này theo nước tiểu ra môi trường và trôi vào dòng nước. Trong và sau mưa, lũ, lụt, nếu con người ngâm mình, chân tay với thời gian lâu trong nước thì rất dễ bị vi khuẩn Leptospira chui qua da và niêm mạc để vào cơ thể.
Virus E gây viêm gan tối cấp
Theo BS Nguyễn Đức Khiên, Phó Trưởng khoa Tiêu hóa, BV Quân đội 108, viêm gan virus E là bệnh lây lan qua thức ăn, nước uống và có liên quan mật thiết với môi trường sống xung quanh, đặc biệt là mùa mưa lũ.
Bệnh viêm gan E có thể gặp ở bất cứ nước nào trên thế giới, nhưng tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là các nước vùng nhiệt đới, đặc biệt là những nước vệ sinh môi trường kém, mưa lũ thường hay xảy ra. Viêm gan virus E không nguy hiểm như viêm gan A và B nhưng sẽ gây chứng viêm gan tối cấp.
Thông thường virus viêm gan E có trong phân, rác, nước thải. Khi mưa lụt làm tràn ngập các vùng đất bẩn có chứa các vi sinh vật gây bệnh, trong đó có virus viêm gan A, E, virus bám vào thức ăn như rau, thực phẩm theo đường ăn uống vào người.
Thời gian ủ bệnh khá dài, từ vài tuần đến vài tháng sau khi virus xâm nhập vào cơ thể. Thời kỳ khởi phát, bệnh nhân sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, đau mỏi toàn thân làm cho người bệnh dễ nhầm tưởng là cảm cúm.
Thời kỳ toàn phát là vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu hoặc trắng như phân cò. Sau đó xuất hiện rối loạn tiêu hóa như đau bụng lâm râm, buồn nôn, chán ăn, có thể bị tiêu chảy.
Tuy tỷ lệ mắc bệnh viêm gan virus E chỉ chiếm dưới 10%, nhưng điều đáng nói là bệnh dễ dàng trở thành ác tính, tỷ lệ tử vong khoảng 0,5 - 4%.
Cũng theo BS Khiên, virus viêm gan E sống rất kém khi ra môi trường bên ngoài, do vậy chỉ cần đun sôi nước trong vòng từ 1 - 2 phút là có khả năng tiêu diệt được.
Cũng giống như bệnh viêm gan A, B, C, D, tỷ lệ bệnh nhân viêm gan E tự khỏi không cần chữa trị bất kỳ một loại thuốc nào chiếm khoảng 90%. Những trường hợp không tự khỏi (chỉ biết qua xét nghiệm chức năng, siêu âm và sinh thiết gan...), cần nghỉ ngơi tuyệt đối, không được uống rượu, bia. Cho đến nay vẫn chưa có loại thuốc nào để tiêu diệt mầm bệnh viêm gan, trong đó có bệnh viêm gan E.
BS Khiên cũng cho biết thêm, Bệnh viêm gan E hiện chưa có vaccine dự phòng. Do vậy cần vệ sinh nơi ở, vệ sinh môi trường đặc biệt là trong và sau mưa lũ; có biện pháp quản lý và xử lý chất thải.
Sau mưa lũ cần tu sửa lại các nhà vệ sinh, không để phân vương vãi, đặc biệt là các huyện miền núi, các vùng triền sông hay có lũ, lụt xảy ra. Xử lý nguồn nước có vai trò đặc biệt quan trọng bởi nguồn nước là ổ chứa vi sinh vật gây bệnh, trong đó có virus viêm gan A và E. Vì vậy, cần định kỳ thau rửa giếng khơi. Các nguồn nước ứ đọng như ao, hồ, cống rãnh cần được khơi thông.
Cần có biện pháp khử khuẩn nguồn nước bằng cloramin B theo sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Không nên rửa rau, thực phẩm ở các sông suối, ao, hồ. Tuyệt đối không ăn rau sống, uống nước chưa đun sôi, kể cả nước đá mà nguồn nước dùng chưa được diệt khuẩn.
Theo Tạp chí Gia đình & Xã hội